Studielening

Als student heb je meestal niet veel te besteden. Rondkomen van de inkomsten van je bijbaan is vaak lastig. Lukt dit niet? Dan kun je ervoor kiezen om een lening af te sluiten. De bekendste en goedkoopste lening voor studenten is de studielening bij DUO. Maar als je hier geen recht (meer) op hebt, kun je ook geld lenen bij de bank. Wij vertellen je alles wat je moet weten over het afsluiten van een lening voor studenten.

Studielening DUO

De goedkoopste studielening is een lening bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Deze lening is de welbekende studiefincanciering. De studiefinanciering via DUO, tegenwoordig ook wel het leenstelsel genoemd, bestaat uit verschillende onderdelen. Mbo-studenten hebben recht op een basisbeurs, een studentenreisproduct en (eventueel) een aanvullende beurs. Daarnaast kunnen ze nog een lening afsluiten. Hbo- en wo-studenten hebben ook recht op een studentenreisproduct en (eventueel) een aanvullende beurs. Omdat zij geen recht hebben op een basisbeurs, kunnen zij een studievoorschot krijgen. Ook kunnen hbo- en wo-studenten een collegekrediet aanvragen. Hieronder vind je meer informatie over deze verschillende onderdelen van de studiefinanciering.

Rondom de basisbeurs is het een en ander veranderd. Vroeger werd de basisbeurs bij alle studenten omgezet in een gift op het moment dat het diploma binnen 10 jaar behaald werd. Op 1 september 2015 is de studiefinancieringsregeling veranderd. Sinds die datum krijgen hbo- en wo-studenten geen basisbeurs meer, in plaats daarvan kunnen zij nu een studievoorschot krijgen.

Basisbeurs (mbo)

Mbo-studenten krijgen nog wél een basisbeurs. Dit is een vergoeding die wordt uitgekeerd in de vorm van een prestatiebeurs. Als je thuiswonend bent krijg je een lagere vergoeding dan wanneer je uitwonend bent. Als je niveau 1 of 2 doet is de basisbeurs altijd een gift, ook als je de opleiding niet afrondt. Doe je niveau 3 of 4? Dan is de basisbeurs in eerste instantie een lening, maar als je je diploma binnen 10 jaar haalt, wordt deze lening een gift.

Extra lening (mbo)

Naast de basisbeurs kun je als mbo-student tegen een voordelige rente een lening afsluiten bij DUO. Deze lening kan een goede aanvulling zijn op de inkomsten van een bijbaan. Je mag zelf bepalen hoeveel je per maand leent. Wel is er een maximaal leenbedrag vastgesteld.

Studievoorschot (hbo en wo)

Sinds hbo- en wo-studenten geen basisbeurs meer krijgen, hebben zij recht op een studievoorschot. Dit is een lening bij DUO. Veel hbo- en wo-studenten gaan op kamers wonen, en de inkomsten van een bijbaan zijn dan vaak niet hoog genoeg om rond te komen. Het studievoorschot kan daarom een goede aanvulling zijn. Hoeveel je leent, mag je (tot een maximaal bedrag) zelf bepalen. Je kunt het leenbedrag maandelijks aanpassen. Zo kun je de lening bijvoorbeeld stopzetten of verlagen in een periode waarin je wat meer verdient, of juist hoger zetten als je fulltime stage gaat lopen en daardoor tijdelijk niet kunt werken.

Collegekrediet (hbo en wo)

Hbo- en wo-studenten kunnen een collegekrediet krijgen. Collegekrediet is een lening voor je collegegeld – deze lening komt boven op het studievoorschot dat je (eventueel) leent. De overheid stelt jaarlijks de hoogte van het wettelijke collegegeld vast. Dit is voor het studiejaar 2023-2024 € 2.314. Als je aan een particuliere instelling studeert, betaal je instellingscollegegeld. De hoogte hiervan wordt door de hogescholen en universiteiten zelf vastgesteld en dit is vaak meer dan het wettelijke collegegeld. Je krijgt daarom ook meer collegekrediet als je aan een particuliere instelling studeert. Benieuwd hoeveel collegekrediet je kunt krijgen? Dat lees je hier.

De overheid wil mensen stimuleren om te blijven studeren. Daarom gelden er nieuwe voorwaarden voor het collegekrediet sinds 1 september 2017. Je mag sinds die datum ook als je ouder dan 30 bent, gebruikmaken van collegekrediet. Voor de rest van de studiefinanciering moet je nog wel jonger dan 30 zijn als de studiefinanciering ingaat.

Studentenreisproduct (mbo, hbo en wo)

Met het studentenreisproduct kunnen mbo-, hbo- en wo-studenten gratis of met 40% korting reizen met het openbaar vervoer. Je kunt als student kiezen uit een weekabonnement of een weekendabonnement. Met een weekabonnement mag je doordeweeks gratis reizen en krijg je korting in het weekend. Ga je voor een weekendabonnement, dan mag je in het weekend gratis reizen en doordeweeks met korting gebruikmaken van het openbaar vervoer.

Aanvullende beurs (mbo, hbo en wo)

Ook studenten van ouders die minder verdienen, moeten kunnen studeren. Daarom krijgen sommige van deze studenten een aanvullende beurs. Of je een aanvullende beurs krijgt en hoe hoog het bedrag is, is afhankelijk van het inkomen van je ouders. Met de rekentool van DUO kun je berekenen of je hier recht op hebt en hoe hoog het bedrag dan is. 

Studielening rente

Het rentepercentage voor een studielening bij DUO wordt elke vijf jaar opnieuw vastgesteld. De afgelopen vijf jaar betaalden studenten helemaal geen rente, het rentepercentage was namelijk 0,0%. Vanaf 1 januari 2023 gaat de rente omhoog naar 0,46% per jaar. Kun je geen studielening krijgen en sluit je een lening af bij een bank, dan betaal je een stuk meer rente. Doorgaans ligt het rentepercentage voor een persoonlijke lening tussen de 5% en 12%.

Studielening hbo en universiteit

Ben je een hbo- of wo-student? Dan moet je de studiefinanciering na je studie terugbetalen. Het studentenreisproduct (OV) en de eventuele aanvullende beurs worden een gift als je binnen tien jaar je diploma haalt. Het studievoorschot en het collegekrediet moet je altijd terugbetalen. Haal je je diploma niet, dan moet je het studievoorschot, het collegekrediet, het studentenreisproduct en de eventuele aanvullende beurs allemaal terugbetalen. Als je recht had op een aanvullende beurs, worden de eerste vijf maanden hiervan wel altijd een gift.

Studielening mbo

Mbo-studenten die een beroepsbegeleidende leerweg (BBL) volgen hebben geen recht op studiefinanciering. Studenten die een voltijds beroepsopleidende leerweg (BOL) volgen wel. Zij krijgen een basisbeurs, een studentenreisproduct en (eventueel) een aanvullende beurs. Daarnaast kunnen zij nog een extra lening afsluiten.

Doe je mbo niveau 1 of 2? Dan hoef je de basisbeurs, het studentenreisproduct en de eventuele aanvullende beurs niet terug te betalen. Ook niet als je je opleiding niet afrondt. Volg je een opleiding op niveau 3 of 4, dan worden de basisbeurs, het studentenreisproduct en de eventuele aanvullende beurs alleen een gift als je binnen tien jaar je diploma haalt. Deze tien jaar gaan in vanaf de eerste maand waarin je studiefinanciering ontvangt voor mbo niveau 3 of 4. Als je je diploma niet haalt, moet je alles terugbetalen. Heb je een aanvullende beurs ontvangen? Die hoef je niet helemaal terug te betalen; de eerste twaalf maanden worden kwijtgescholden.

Studielening voorwaarden

Niet alle studenten hebben recht op studiefinanciering via DUO. Er zijn een aantal voorwaarden waar je als student aan moet voldoen:

• Je bent op het moment dat de studiefinanciering ingaat jonger dan 30 jaar. Doe je een mbo-opleiding? Dan moet je minimaal 18 jaar moet zijn op het moment dat je studiefinanciering ingaat. Hbo- en wo-studenten hebben wel recht op studiefinanciering als ze jonger dan 18 jaar zijn.
• Je volgt een voltijdse of duale opleiding van minimaal één jaar aan een hogeschool of universiteit óf je volgt een voltijds beroepsopleidende leerweg (BOL) van minimaal één jaar.
• Je hebt de Nederlandse nationaliteit of je voldoet aan de voorwaarden voor mensen met een niet-Nederlandse nationaliteit.
• Je hebt je maximale recht op studiefinanciering nog niet verbruikt.

Voldoe jij niet aan deze voorwaarden? Dan kun je ervoor kiezen om een lening bij de bank af te sluiten.

Leeftijd studielening

Voor zowel mbo-studenten als hbo- en wo-studenten geldt: op het moment dat de studiefinanciering bij DUO ingaat, moet je jonger zijn dan 30 jaar. Je kunt nog wel studiefinanciering aanvragen in het jaar waarin je 30 wordt. De studiefinanciering kan uiterlijk ingaan op de 1e dag van de maand waarin je 30 wordt. Als je studiefinanciering hebt aangevraagd toen je nog jonger dan 30 jaar was, loopt deze ook na je 30e gewoon door zolang je hier recht op hebt. Stop je na je 30e je studiefinanciering? Dan kun je deze niet meer opnieuw aanvragen.

Ben je ouder dan 30 en wil je een hbo- of wo-opleiding volgen? Dan kun je sinds 1 september 2017 wél gebruikmaken van het collegekrediet. Voor de rest van de onderdelen van studiefinanciering gelden nog wel de bovenstaande voorwaarden.

Er geldt voor hbo- en wo-studenten geen minimale leeftijd voor studiefinanciering, je kunt deze dus ook aanvragen als je nog geen 18 jaar bent. Mbo-studenten moeten wel ouder dan 18 zijn om studiefinanciering aan te kunnen vragen.

Studielening maximaal

Hoeveel je maximaal kunt lenen en hoelang je gebruik kunt maken van de studiefinanciering, hangt af van het opleidingsniveau dat je doet.

Hoeveel geld kan ik maximaal lenen?

Hoeveel studenten maximaal mogen lenen, wordt elk jaar opnieuw vastgesteld. Bekijk hieronder wat de maximale studielening per maand in 2023 is:

Mbo - Studielening maximaal per maand 2023

Uitwonende student

Thuiswonende student

Hoeveel jaar mag ik maximaal lenen?

Als je een vierjarige studie doet aan de hogeschool of universiteit kun je maximaal zeven jaar gebruikmaken van de studielening. De eventuele aanvullende beurs ontvang je alleen de eerste vier jaar, en het reisproduct alleen de eerste vijf jaar. Duurt jouw studie langer dan vier jaar? Dan kun je ook langer gebruikmaken van je studielening. Tot een maximum van 10 jaar.

Doe je een mbo-opleiding op niveau 1 of 2, dan krijg je alleen tijdens deze opleiding studiefinanciering. Als je een opleiding op niveau 3 of 4 doet, heb je maximaal vier jaar recht op de basisbeurs. Je kunt daarna, zolang je studeert, nog drie jaar gebruikmaken van de studielening en het studentenreisproduct. Volg je een specialistenopleiding? Dan kun je maximaal twee jaar extra studiefinanciering krijgen.

Studielening aanvragen

Het aanvragen van studiefinanciering kan via Mijn DUO. Doe dit bij voorkeur drie maanden voor de start van je studie. Om in te loggen in Mijn DUO heb je een DigiD nodig. Dit is een inlogcode waarmee je toegang krijgt tot alle websites van de overheid. Heb je nog geen DigiD? Dan kun je deze via DUO aanvragen. Na je aanvraag krijg je je inloggegevens binnen vijf werkdagen via de post thuisgestuurd. Als je de studiefinanciering hebt aangevraagd, gaat de studielening direct in als je gaat studeren en wordt deze aan het eind van elke maand uitbetaald. Naast de studiefinanciering moet je ook zelf je studentenreisproduct aanvragen. Dit kan via OV-chipkaart.nl.

Als je al eerder studiefinanciering hebt gehad, hoef je deze niet opnieuw aan te vragen. Je kunt dan in Mijn DUO je nieuwe opleiding doorgeven. Heb je eerst mbo gedaan en ga je daarna hbo of wo doen? Dan telt de studiefinanciering die je voor het mbo hebt gehad niet mee en begin je dus opnieuw aan het aantal jaar studiefinanciering waar je recht op hebt.

Studielening uitbetaling

Je krijgt de studiefinanciering elke maand aan het einde van de maand uitbetaald. Doorgaans gebeurt dit op de 24e van de maand, maar als de 24e in het weekend valt krijg je het geld de vrijdag daarvoor al uitbetaald. Het kan per bank verschillen wanneer het geld precies op je rekening staat.

Studielening terugbetalen

In Mijn DUO kun je zien hoe hoog je studieschuld is. Je moet twee jaar na je studie beginnen met het afbetalen van je studieschuld. Eerder beginnen met aflossen mag natuurlijk altijd. Dit is zelfs voordeliger aangezien je dan minder rente betaalt. De studieschuld waarover je de rente betaalt, wordt namelijk sneller lager.

In totaal heb je vijftien jaar de tijd om je studielening terug te betalen als je onder het oude stelsel valt. Val je onder het nieuwe stelsel, dan mag je hier 35 jaar over doen. Hoeveel je maandelijks moet terugbetalen, hangt af van de hoogte van je studieschuld en de rente. Je kunt op deze pagina zien hoeveel jij maandelijks minimaal moet terugbetalen. Je kunt het maandbedrag zelf verhogen of een extra aflossing doen op het moment dat je wat meer te besteden hebt.

Studielening BKR

Veel studenten vragen zich af of hun studielening ook geregistreerd wordt bij het Bureau Krediet Registratie (BKR). Als je een BKR-registratie hebt, kan het in de toekomst namelijk lastiger zijn om een lening af te sluiten – al is dit lang niet altijd het geval. Een studielening bij DUO wordt niet geregistreerd bij BKR, omdat de overheid dit als een ander soort lening ziet. Sluit je een lening af bij een bank of kredietverstrekker, dan wordt de lening wel geregistreerd bij het BKR.

Studielening hypotheek

Een hypotheek afsluiten terwijl je een studieschuld hebt bij DUO? Veel studenten denken dat dit onmogelijk is. Dit is gelukkig niet waar. Wel heeft de studieschuld invloed op de hoeveelheid hypotheek die je kunt krijgen. Het bedrag dat jij maandelijks moet aflossen voor je studieschuld, kun je namelijk niet uitgeven aan je hypotheek. Banken hanteren sinds april 2013 een weegfactor van 0,75% over je studieschuld. Dit betekent dat ervan uit wordt gegaan dat je maandelijks 0,75% van je studieschuld aflost, dit krijg je dus minder aan hypotheek. Het percentage wordt berekend over je oorspronkelijke studieschuld – dus niet over het bedrag dat je nog open hebt staan.

Doordat je studielening niet bij het BKR wordt geregistreerd, kan een hypotheekverstrekker de hoogte van je studieschuld niet direct inzien of opvragen. Wel ben je verplicht deze zelf door te geven. Komt de hypotheekverstrekker erachter dat je de studieschuld hebt verzwegen of hebt gelogen over de hoogte hiervan? Dan vervalt je Nationale Hypotheek Garantie.

Studielening bij de bank

Als je niet voldoet aan de voorwaarden voor een studielening bij DUO, kun je ervoor kiezen om een persoonlijke lening af te sluiten.

Persoonlijke lening

Met een persoonlijke lening leen je in één keer een vast bedrag van minimaal € 2.500,- en maximaal € 75.000,-. Ook de looptijd en de rente staan vast. Je lost hierdoor elke maand een vast bedrag af. Deze lening is vooral handig als je een eenmalige geldbehoefte hebt.