Steenkool

Steenkool is een fossiele brandstof. Samen met aardgas en aardolie vormt steenkool de drie fossiele brandstoffen die er zijn. Ongeveer een kwart van de elektriciteitsproductie in Nederland wordt opgewekt met steenkool. Energie uit kolen valt in de categorie grijze energie.

Hoe ontstaat steenkool?

Steenkool bestaat uit plantenresten. Uit deze plantenresten ontstaat eerst veen, dan bruinkool en daarna pas steenkool. Het hele proces van plantenresten naar steenkool duurt miljoenen jaren, de steenkool op aarde raakt dus op een gegeven moment op. Daarom is steenkool een fossiele brandstof.

Veen

Dode planten worden normaal volledig afgebroken door schimmels en bacteriën. Als dode planten in het wat vallen, gebeurt dit niet. Over het algemeen hebben schimmels en bacteriën namelijk zuurstof nodig. Er zijn ook bacteriën die geen zuurstof nodig hebben, anaerobe bacteriën, maar de afbraak door deze bacteriën gaat zo langzaam dat de plantenresten grotendeels intact blijven. Zo ontstaat er op de bodem een dikke laag plantenresten, ook wel veen genoemd. Veen heeft een koolstofgehalte van 60% en bevat meer dan 75% water.

Bruinkool

Doordat er zand en klei vormt op het veen, komt hier een steeds hogere druk te staan. De veenlagen worden in elkaar geperst en de hoeveelheid water hierin neemt af. Ook komt het veen steeds dieper te liggen, waardoor de temperatuur stijgt. Door dit proces ontstaat bruinkool. Bruinkool heeft een koolstofgehalte van 70% en bevat nog maar 25% water.

Steenkool

Als de temperatuur en de druk nog hoger worden, verandert bruinkool in steenkool. Het koolstofgehalte van steenkool is hoger dan bij bruinkool en kan wel oplopen tot 94%. Steenkool bevat nog maar 10% water.

Hoe win je energie uit steenkool?

Steenkool uit mijnen wordt naar energiecentrales getransporteerd. Daar wordt het vermalen tot een hele fijne stof, die vervolgens wordt verbrand. De warmte die vrijkomt, verwarmt een grote ketel met water. De stoom die het water produceert, zorgt ervoor dat een turbine aangedreven wordt. De turbine geeft de energie door aan het elektriciteitsnet. Het as dat overblijft wordt opgevangen en bijvoorbeeld gebruikt in asfalt.

Voordelen steenkool

Een voordeel van steenkool is dat het goedkoop en makkelijk te winnen is. Daarnaast is steenkool bijna overal ter wereld te vinden. In Nederland hebben we geen kolencentrales meer, maar steenkool is vrij veilig en goedkoop te vervoeren vanuit het buitenland. Uit steenkool kan veel en constant energie worden gewonnen.

Nadelen steenkool

De gassen (CO2) die vrijkomen bij de verbranding van steenkool worden zoveel mogelijk gefilterd. Maar voor het schadelijke CO2 is er nog geen goede filtermethode. Wel onderzoekt men mogelijkheden om CO2 op te vangen en onder de grond op te slaan. Waarschijnlijk is de steenkool die in miljoenen jaren werd gevormd over een paar honderd jaar op. Energie uit steenkolen is daarom geen duurzame energie en niet milieuvriendelijk te noemen. In Nederland zijn geen kolenmijnen meer, waardoor we voor steenkool afhankelijk zijn van het buitenland.

Biologisch steenkool

Het is tegenwoordig ook mogelijk om van (natte) biomassa steenkool te maken. In een grote snelkookpan wordt de biomassa tot 200 graden Celsius verwarmd. Een druk van 20 bar splitst vervolgens water in waterstof en zuurstof. Er blijft zwarte smurrie die bijna alle energierijke koolstof bevat. Deze smurrie wordt geperst en gedroogd, waarna er pillen van gemaakt worden. Deze pillen kunnen bijgestookt worden in de elektriciteitscentrales. Momenteel is het nog veel duurder om biologisch steenkool in te zetten in plaats van normale steenkool. Het wordt daarom ook nog niet ingezet. Men verwacht dat in de toekomst, bij opschaling van de productie, de kostprijs zal gaan zakken.

Hulp nodig?

Heb je hulp nodig? We helpen je graag. Neem contact op met onze klantenservice of bekijk onze veelgestelde vragen.