Vraag rechtsbijstand lijkt toe te nemen door coronacrisis

In de eerste drie kwartalen van 2020 maakte 10% meer mensen aanspraak op hun rechtsbijstandpolis dan in dezelfde periode in 2019, zo meldde verzekeraar Interpolis. Specifieke claims over arbeidsconflicten namen zelfs toe met 36%. Daarnaast is op Google een groeiende interesse te zien. Per maand werd er in 2020 gemiddeld tweeduizend keer meer op ‘rechtsbijstandverzekering’ gezocht dan in 2019; met pieken in februari en september van 19.000 zoekopdrachten. Mogelijk speelt de coronacrisis hierin een rol. De crisis zorgt voor veel onzekerheid op de arbeidsmarkt – met tal van (nieuwe) arbeidsconflicten tot gevolg. Wanneer kan een rechtsbijstandverzekering uitkomst bieden in het geval van een arbeidsconflict?

Kijk welke rechtsbijstandverzekering het beste bij je past

Corona-conflicten tussen werkgever en werknemer

Een arbeidsconflict. Het kan altijd een keer gebeuren in je loopbaan. Maar in deze tijd ontstaan er geschillen die een jaar geleden nog absurd zouden klinken. Zoals “Mijn baas wil dat ik naar kantoor kom, maar ik vrees voor mijn gezondheid” of “Ondanks mijn verkoudheid word ik verwacht mijn dienst te draaien.” Bij dit soort conflicten is het goed om in gesprek te gaan – en te blijven – en afspraken op papier en via mail vast te leggen. Op die manier is er dossiervorming, mocht het tot een rechtszaak komen. Jezelf vanwege een conflict ziekmelden is een slecht idee. Dit kan gezien worden als werkweigering. Met een rechtsbijstandverzekering kun je bij een arbeidsconflict onder andere mediation vergoed krijgen. Een externe en onafhankelijke mediator probeert dan tot een oplossing te komen voor jou én je werkgever. In tegenstelling tot een advocaat, die enkel het belang van zijn cliënt dient.

Andere werkzaamheden moeten uitvoeren

In deze tijd kan een werkgever van je verlangen om ander werk te doen dan waarvoor je bent aangenomen. Bijvoorbeeld doordat er door de coronacrisis werk is weggevallen. Zonder een eenzijdig wijzigingsbeding in het contract mag dit niet zomaar. Wil de werkgever jou toch ander werk laten doen, dan moet er aan onderstaande punten worden voldaan:

1. er moet sprake zijn van gewijzigde omstandigheden die de wijziging noodzakelijk maken;
2. de wijziging moet redelijk zijn;
3. het moet voor de werknemer redelijk zijn om akkoord te gaan.

Over deze punten kunnen de meningen uiteraard flink uiteenlopen. Door gebruik te maken van rechtsbijstand kun je advies inwinnen van een juridisch expert over de precieze rechten en plichten. Hierdoor sta je sterker als je bezwaar maakt tegen het wijzigingsvoorstel.

Dreigend ontslag: wat nu?

Door een oplopend conflict op het werk kan een arbeidsrelatie ernstig verstoord raken. Een werkgever kan hierdoor overgaan tot het starten van een ontslagprocedure via het UWV of de kantonrechter. Naast reguliere bedrijfseconomische ontslagen zijn er tijdens deze coronacrisis ook al ontslagen gevallen vanwege de coronamaatregelen. Zo oordeelde een rechter in België dat iemand terecht was ontslagen vanwege het niet dragen van een mondkapje.

Om een gang naar de rechter te voorkomen, biedt een werkgever vaak een vaststellingsovereenkomst aan. Met een dergelijke overeenkomst ga je akkoord met ‘ontslag’, met behoud van WW en een eenmalige transitievergoeding als tegemoetkoming. De transitievergoeding wordt mede gebaseerd op het aantal gewerkte jaren. Het is belangrijk om een vaststellingsovereenkomst juridisch goed door te laten nemen. Als het niet duidelijk is dat het initiatief van de werkgever uitgaat, kan het UWV het namelijk zien als zelf ontslag nemen. Het recht op WW vervalt dan. Daarnaast is de hoogte van de transitievergoeding belangrijk om te laten controleren. Met een rechtsbijstandverzekering kan het juridische advies hiervoor worden vergoed.

Wachttijd en gesubsidieerde rechtsbijstand

Bij het afsluiten van een rechtsbijstandverzekering geldt er een wachttijd op juridische hulp van drie tot zes maanden per verzekerde rubriek. Verzekeraars hanteren deze wachttijd om te voorkomen dat er uitgekeerd moet worden bij een conflict dat al loopt. Hierdoor is in de voorwaarden ook opgenomen dat bij voorziene geschillen de dekking niet geldt. Wat de gedekte kosten bij een rechtsbijstandverzekering zijn, verschilt per verzekeraar. Voor juridische bijstand bij arbeidsconflicten is het meestal nodig om een aanvullende module af te nemen, zoals werk en inkomen of arbeid.

Soms is het mogelijk om (deels) gratis rechtsbijstand te krijgen zonder een rechtsbijstandverzekering. Deze gesubsidieerde rechtsbijstand wordt een toevoeging genoemd. De Raad voor Rechtsbijstand bepaalt of je in aanmerking komt voor gesubsidieerde mediation of rechtsbijstand aan de hand van het conflict en het inkomen dat je geniet. Daarnaast kun je vaak gratis informatie en advies verkrijgen bij het Juridisch Loket, Consuwijzer en Sociaal Raadslieden.

Rechtsbijstandverzekering vergelijken