Tarieven ziekenhuizen openbaar: goed of slecht nieuws?

Zorgverzekeraar CZ publiceerde gisteren een lijst met tarieven per ziekenhuis. Eerder waren die cijfers niet inzichtelijk. Nu blijkt dat prijzen per behandeling enorm kunnen verschillen. Een spiraaltje laten zetten kan bij het ene ziekenhuis zomaar honderden euro’s duurder zijn dan bij een ander ziekenhuis. Is het goed nieuws dat we nu prijzen kunnen vergelijken?

Meer transparantie

Het is geen toeval dat CZ de prijslijst online heeft gezet. “Toezichthouder NZa en politici pleiten al jaren voor meer transparantie over de kosten. Als zorgverzekeraar willen wij de klanten graag meer inzicht geven in de prijzen van behandelingen,” zegt Marie-José van Gardingen, woordvoerder van CZ. “Laatst was er weer een oproep van de Consumentenbond, die zelf ook onderzoek wil gaan doen naar de prijzen. Wij dachten: ‘We hebben geen goede reden om het niet te publiceren, dus we gaan het doen.’”

Enorme verschillen

De prijslijst zorgt voor veel ophef. De verschillen zijn namelijk enorm. Een spatader laten weghalen kost tussen de € 517,54 en € 1.832,21, afhankelijk van het ziekenhuis waar je naartoe gaat. De prijs voor het inbrengen van een spiraaltje loopt uiteen van € 156,83 tot € 580,02. Overigens gelden deze tarieven alleen voor klanten van CZ. Elke verzekeraar onderhandelt apart met ziekenhuizen, waardoor ook de tarieven per verzekeraar flink kunnen verschillen.

VGZ en Menzis positief over transparantie

Ook zorgverzekeraar VGZ is voorstander van meer transparantie over ziekenhuisprijzen. Maar waarschijnlijk gaat deze zorgverzekeraar niet op korte termijn een tarievenlijst openbaar maken. “Of we dat doen en onder welke voorwaarden weten we nog niet, maar we zijn zeker positief over meer transparantie,” stelt Jordi van Baardewijk van VGZ. Ook Menzis staat er positief tegenover. Eveline Graus: “De transparantie is belangrijk, maar wij willen onze klanten ook kwaliteit bieden en advies op maat geven. Dit doen we al individueel via onze adviseurs van Zorgadvies. Daarnaast gaan we direct in overleg om te kijken wát wij openbaar kunnen maken en hoe we dat zouden kunnen doen.”

ACM minder positief

Consumentenwaakhond Autoriteit Consument & Markt (ACM) twijfelt of de transparantie wel zo goed is voor de consument. Murco Mijnlieff van ACM: “We zijn zeker vóór transparantie van de ziekenhuistarieven, maar er zijn wel risico’s voor een concurrentiestrijd. Die transparantie kan namelijk leiden tot lagere prijzen, maar ook juist tot hogere.” De ACM onderzoekt op dit moment nog wat de eventuele gevolgen kunnen zijn voor de zorgverzekeringenmarkt.

Twee scenario’s

Gezondheidseconoom Marc Pomp geeft meer duidelijkheid over de mogelijke gevolgen. Volgens hem zijn er twee scenario’s: “Het kan zijn dat die transparantie ervoor zorgt dat de prijzen nog verder omhoog gaan. Ziekenhuizen krijgen inzicht in elkaars tarieven, waardoor ze kunnen zeggen: ‘oké, blijkbaar valt hier meer aan te verdienen.’ Er is dus een risico op ‘onderling afgestemd gedrag’, zoals dat heet. Daarom is de ACM waarschijnlijk voorzichtig. Ziekenhuizen kunnen dan, door elkaars prijslijst te bestuderen, de prijs hoger houden dan wanneer prijzen niet openbaar zouden zijn. Consumenten zijn dan de dupe.” Het andere scenario is dat de prijzen juist zakken. “Het kan ook juist positief zijn,” aldus Marc. “Als er hierdoor meer concurrentie komt tussen ziekenhuizen, moeten ze de prijzen verlagen. Dat is weer voordelig voor de consument.”

Duidelijkheid beter voor consumenten

Het is dus nog even afwachten of ook de andere zorgverzekeraars gaan meewerken aan openheid over de prijzen. Hans de Kok, directeur van Pricewise.nl, juicht de transparantie en het initiatief van CZ toe. “Het is belangrijk dat verzekerden (patiënten) inzicht hebben in wat een behandeling kost en wat het verschil is per ziekenhuis én per zorgverzekeraar. Zeker als zij met een hoger vrijwillig eigen risico deze behandelkosten (grotendeels) zelf moeten betalen. Dit motiveert zorgverzekeraars goed te onderhandelen en ook keuzes te maken over welke behandelingen en van welke ziekenhuizen ze inkopen. Daarnaast worden ziekenhuizen die relatief hoge prijzen vragen, aangemoedigd om lagere tarieven te rekenen. En andersom: voordelige ziekenhuizen om niet te verhogen; tenslotte kunnen zij zo een toestroom van geïnteresseerde zorgverzekeraars en patiënten verwachten, waardoor zij schaalvoordelen kunnen realiseren. Een en ander uiteraard met de kanttekening dat er wel appels met appels worden vergeleken.”