Een vast energiecontract met een vaste prijs biedt zekerheid tijdens de looptijd van het contract. Met een vast contract weet je precies wat je de komende tijd betaalt – niets meer en niets minder (wijzigingen in belastingen, heffingen en netwerkkosten daargelaten). Wil je tussentijds overstappen naar een andere energieleverancier maar loopt je huidige contract nog? Dan betaal je een ‘boete’ omdat je niet ‘tegen het einde’ opzegt maar onmiddellijk. Voor energiecontracten met vaste prijzen en looptijden die je aanging voor 1 juni 2023 was dit een vast boetebedrag voor stroom en gas voor de resterende looptijd van het contract dat je verbrak. Sinds juni 2023 niet meer. En dat is ook wel weer goed, want je vindt nu meer vaste energiecontracten voor scherpe prijzen. Er is dus keuze, die er in de energiecrisis niet was. We leggen het je uit!
Tussentijds je energiecontract beëindigen
Een energiecontract sluit je af met een specifieke looptijd of voor onbepaalde tijd (variabel). Voor één jaar of voor drie jaar bijvoorbeeld. Op die manier heb je zekerheid over je energietarieven (prijs) voor die periode, behoudens wijzigingen in belastingen en heffingen. Je mag altijd je energiecontract tussentijds beëindigen als consument, maar de leverancier vraagt, of mag dat doen, om een tegemoetkoming. Dit is in feite een boete, omdat je contractbreuk pleegt. Je breekt als het ware je lopende contract open, tijdens de looptijd.
Je kunt allerlei redenen hebben om je energiecontract tussentijds te willen beëindigen. Misschien ben je niet tevreden over je huidige leverancier. Of dalen de energietarieven en heeft een andere leverancier daardoor een aantrekkelijke energie-aanbieding. Helaas, een contract is een contract. Daarom brengt de energieleverancier kosten in rekening als je tussendoor overstapt. Bij een verhuizing kun je je contract gewoon meeverhuizen. Maar ook verbreken.
Wanneer betaal je geen opzegvergoeding?
Je betaalt niet altijd een opzegvergoeding. Vervalt jouw contract de komende weken? Dan kun je natuurlijk wel overstappen naar een nieuw energiecontract, zonder opzegvergoeding. Dit heet ook wel de redelijke overstaptermijn (7 kalenderdagen). Je zegt op naar het einde.
Als je een variabel energiecontract hebt (voor onbepaalde tijd) ook niet, dan zijn de tarieven variabel (deze kunnen om de zoveel tijd wijzigen, bijvoorbeeld eens per maand) en dan kun je bij iedere aangekondigde wijziging opzeggen. Of als je een andere reden hebt (met één maand opzegtermijn). Ook als je dynamische uurtarieven hebt, dan kun je je contract te allen tijde opzeggen zonder opzegvergoeding met één maand opzegtermijn.
De oude regelgeving opzegvergoeding
Oké, laten we beginnen bij het begin. Want wat hield de oude opzegvergoeding precies in? We leggen het je uit.
Als je voor 1 juni 2023 onder de oude regelgeving een vast contract met vaste energieprijzen afsloot voor gas of elektriciteit, maar je besloot om voortijdig je jaarcontract op te zeggen (te verbreken), betaalde je een opzegvergoeding van slechts € 50,- (of € 100,- voor een gas- en elektriciteitscontract). Dit waren de oude voorwaarden. Je ziet alle tarieven in onderstaande tabel.
Resterende looptijd contract | Stroom | Gas | Stroom en Gas |
---|
< 1,5 jaar | € 50,- | € 50,- | € 100,- |
1,5 tot 2 jaar | € 75,- | € 75,- | € 150,- |
2 tot 2,5 jaar | € 100,- | € 100,- | € 200,- |
> 2,5 jaar | € 125,- | € 125,- | € 250,- |
Het voordeel van de oude opzegvergoeding was dat jij als consument niet zoveel hoefde te betalen als je je energiecontract voortijdig wilde opzeggen en wilde overstappen naar een andere energieleverancier.
Het nadeel hiervan was dat energieleveranciers terughoudend waren met het aanbieden van vaste contracten tijdens de energiecrisis. Overigens zegde het gros van de consumenten hun energiecontract niet tussentijds op, zelfs met relatieve lage boetes. Gedurende de energiecrisis was dat niet te voorzien of overzien. Er was dus nauwelijks aanbod van vaste energiecontract (en –prijzen) op de markt tot verdriet van de meeste consumenten. Of die prijzen waren erg hoog.
De nieuwe energie-opzegvergoeding vanaf juni 2023
Sinds 1 juni 2023 gelden er voor nieuw afgesloten contracten na 1 juni 2023 nieuwe regels als je je vaste energiecontract wil openbreken. Vanaf nu moet je jouw contract afkopen op basis van je geschatte (resterende) verbruik en inkoopprijsverschil. Het kan gaan om een paar tientjes, maar ook om een (veel) hoger bedrag. Of niets (je krijgt geen geld terug). De boete moet volgens de wet ‘redelijk’ zijn.
Met een simpel rekensommetje reken je uit wat jij betaalt om over te stappen: (afgesproken tarief bij huidige leverancier – actuele marktprijs ‘referentieproduct’ van je huidige leverancier) x (verwacht totaalverbruik (voor de looptijd) bij huidige leverancier – daadwerkelijk verbruik tot nu toe). Over de opzegvergoeding worden geen energiebelasting of heffingen gerekend (wel 21% btw voor consumenten).
Eigenlijk vergelijkbaar met een oversluitboete van een hypotheek. Wens je tussentijds je vaste rente open te breken? Dan krijg je daarvoor een oversluitboete (voorstel). Trek deze af van je toekomstig lagere rente, dan weet je of het lonend is. Voor de energiemarkt gaat het ook zo werken, (alleen) in het geval je een vaste prijs hebt afgesproken bij een vast energiecontract. Het resultaat van deze nieuwe opzegvergoedingen? Keuze uit veel meer vaste energiecontracten voor aantrekkelijke prijzen. Een groot voordeel bij een nadeel van hogere boetes!
Toch je energiecontract tussentijds opzeggen?
In sommige gevallen is opzeggen alsnog zinvol. Dat is het geval wanneer het totale bedrag dat je met je overstap bespaart hoger is dan de overstapboete die je betaalt als je weggaat bij je huidige leverancier. Als de opzegvergoeding hoger ligt dan de besparing, kun je beter je huidige contract behouden.
Je hebt dus een recht, maar geen plicht. Een upside (besparing) en een downside (de boete). En die weeg je tegen elkaar af. Het verschil met vroeger is dat de boetebedragen toen vaststonden. En bij nieuw afgesloten contracten na 1 juni 2023 zijn de boetes op maat (resterend verbruik x prijsverschil). Hoogstwaarschijnlijk worden de boetes op maat veel hoger, omdat je juist tussentijds overstapt als de prijzen lager liggen.
Bereken je energiekosten
Wil je weten wat een tussentijdse overstap jou oplevert? Bereken dan je energiekosten aan de hand van je jaarverbruik én kijk wat je nu per maand betaalt. Check vervolgens via onze vergelijkingstool wat je betaalt bij een nieuw contract. Na je aanmelding voor overstap via Pricewise bij je nieuwe leverancier, krijg je vanzelf binnen een paar dagen van je oude leverancier je ‘voorstel’ tot afkoop (opzegvergoeding). Deze vergoeding (boete) verschilt per huishouden onder de nieuwe regelgeving. Vervolgens leg je de boete naast de besparing en voilà, je weet of het lonend is.
Is het dat niet? Dan herroep je je nieuwe contract bij de nieuwe leverancier (dat betekent dat je je nieuwe contract annuleert in de zogenaamde wettelijke bedenktijd van 14 dagen). En blijf je bij de huidige (oude) leverancier en betaal je geen boete. Je stapt dan dus ook niet over.
Tip: bereken van tevoren hoe hoog je oversluitboete wordt. Je kan altijd eerst het beste contact opnemen met je huidige leverancier en (steeds) zien of vragen hoe hoog de oversluitboete wordt als je (binnen een maand) overstapt. Dan weet je dus al als je je gaat oriënteren op een ander energiecontract, welke boete je moet aftrekken van je indicatieve besparing door tussentijdse overstap.
Vind jouw nieuwe energiecontract
Dat je huidige contract nog niet afloopt, betekent dus niet dat je niet kan overstappen naar een nieuw contract. En een opzegvergoeding betekent niet altijd dat overstappen niet loont. Wil jij weten welke opties jij hebt? Vergelijk dan energie. Daarmee vergroot je de kans op een fijne besparing op je energiekosten.
Vergelijk energiecontracten
Stel: je sloot op 1 juni 2023 een driejarig energiecontract af. We gaan er in dit voorbeeld even vanuit dat je maandtermijnbedrag precies klopt met je daadwerkelijke verbruik (eindnota). Je betaalt maandelijks een voorschotbedrag van € 100,-. In totaal ben je - vooruitkijkend - dan (over 3 jaren) € 3.600,- kwijt.
Twee jaar later (medio 2025) dalen de energietarieven, waardoor het interessanter is om dan al (tussentijds) over te stappen naar een eenjarig contract en je driejarig contract te verbreken. Bij dat eenjarig contract betaal je maandelijks namelijk een voorschotbedrag van € 80,-. Door dit in jaar 3 zo te doen, ben je onder de streep zo’n € 2.400,- kwijt voor jaar 1+2 en na de switch voor jaar 3: € 960,-. Scheelt je dus € 240,-.
Dan is nu de hamvraag: hoe hoog wordt jouw oversluitboete voor het laatste jaar? Stel dat je een relatief laag verbruik hebt van 2.500 kWh en 1.000 m3 gas, dan hoef je dus alleen nog voor jaar 3 dat lagere jaarverbruik te vermenigvuldigen met het inkoopprijsverschil van je huidige (oude) leverancier. Stel even dat je boete € 90,- wordt en je al weet dat je voordeel € 240,- is, dan bespaar je dus nog steeds € 150,- door in het 3e jaar over te stappen. Je zou er ook voor kunnen kiezen om te wachten en het hele derde jaar uit te zitten, maar dan loop je natuurlijk het risico dat de prijzen weer gaan stijgen (plus het gemiste voordeel in jaar 3).
Samengevat: een driejarig contract verbreken na twee jaren, levert al snel een besparing van € 150,- op.