Je gaat écht inzicht krijgen in de kwaliteit van de zorg

Op de markt zie je de lamp waarnaar je al tijden zocht. Je twijfelt nog, maar de marktkoopman komt al op je toegelopen en zegt: ‘Kwaliteit meneertje’. Hij voegt er nog een paar vertrouwenwekkende gemeenplaatsen aan toe en je laat je overhalen.

Twintig euro betaal je, en hij doet er zelfs een peertje bij. Thuisgekomen zet je de lamp op de kast, steekt de stekker in het stopcontact en drukt op de schakelaar. Een kleine steekvlam, een knalletje en dat was het dan. Alle stoppen slaan door en die schroeiplek op de kast gaat er nooit meer uit. Je hebt een kat in de zak gekocht.

In de zorg kun je ook een kat in de zak kopen. Je kunt denken dat je je nog zo goed op die medische behandeling hebt voorbereid – je hebt geluisterd naar familieleden die bij dezelfde dokter zijn geweest, ook je huisarts heeft je verteld dat het goed zit – en achteraf valt het behandelresultaat je toch enorm tegen. De specialist in het ziekenhuis heeft je niet geleverd waarop je hoopte.

Als het aan minister Edith Schippers van VWS ligt, moet dit binnenkort niet meer mogelijk zijn, want ze belooft ons dat 2015 het jaar van de transparantie wordt. Dat werd tijd. Een aantal wetenschappelijke verenigingen werken er al hard aan om hun kwaliteit van zorg inzichtelijk te maken – oncologie is een goed voorbeeld – maar veel andere verenigingen blijven achter. Lastig voor de zorgverzekeraars, want die hebben de plicht om voor jou en al hun andere verzekerden zorg in te kopen op basis van prijs en kwaliteit. Die verplichting hebben ze sinds de komst van het huidige zorgstelsel, in 2006. Alleen: over die kwaliteit was toen nog vrijwel niets bekend, dus gingen ze noodgedwongen inzetten op de prijs.

Het gevolg: onvrede bij de ziekenhuizen en medisch specialisten, die besloten tot grootschalige fusies en maatschapvorming onder het mom van: dan worden wij zó belangrijk in de regio dat jullie niet meer om ons heen kunnen en kunnen wij veel meer invloed uitoefenen op die prijs. Dat werkte. Zo goed zelfs dat onderzoeksbureau KPMG Plexus onlangs concludeerde dat de macht van de zorgverzekeraars groter moet worden, omdat de zorgaanbieders verhoudingsgewijs veel te veel macht hebben in ons zorgstelsel.

Schippers is het nu beu. De zorgaanbieders móeten met de billen bloot over de kwaliteit die ze hun patiënten – jou dus – bieden. En ze beschikt over een organisatie, het Kwaliteitsinstituut, dat de macht heeft om af te dwingen dat de zorgaanbieders dit ook echt doen. Doen ze het niet, dan legt een ander instituut waarover de minister beschikt, de Nederlandse Zorgautoriteit, ze een boete op. En helpt dat ook niet, dan kan ze het Kwaliteitsinstituut gebruik laten maken van zijn doorzettingsmacht om zorgaanbieders te dwingen om kwaliteitsrichtlijnen te schrijven. Geven ze dan nóg niet thuis, dan mag het Kwaliteitsinstituut ze zelf schrijven en ze dwingend opleggen.

Het gaat dus gebeuren, je gaat écht inzicht krijgen in de kwaliteit van de zorg. Toegegeven, een beetje laat, want het huidige zorgstelsel is alweer negen jaar oud. Misschien had dat Kwaliteitsinstituut het uitgangspunt van dat zorgstelsel moeten zijn, maar het gaat nu dan toch echt aan de slag, Doe er je voordeel mee.