“In Rwanda zijn plastic boodschappentasjes al lang verboden”

PvdA-Kamerlid Jan Vos is deze dagen op werkbezoek in Rwanda. Tijdens die expeditie zijn hem de schellen van de ogen gevallen. “In Nederland lopen we op sommige punten dramatisch ver achter bij het energie- en milieubeleid dat hier in Afrika wordt gevoerd,” zegt hij.

In Noord-Nederland hadden ze er nachtmerries van: Aardschokken als gevolg van de aardgaswinning rond Slochteren deden rijtjeshuizen en statige herenboerderijen letterlijk kraken op hun grondvesten. Henk Kamp, speciaal op Economische Zaken gezet om dit hoofdpijndossier gewiekst op te lossen, dreigde op zijn beurt bijna te bezwijken onder een storm aan hevige protesten en besloot de gaskraan een beetje dicht te draaien.

Vervolgens ging de VVD-bewindsman op zoek naar andere (geld)bronnen en kwam hij uit bij onze Noordzee. Daar waar geen mondige Groningers wonen, maar vissen en krabben die niet kunnen betogen en tieren. De liberaal wil – zo maakte hij kortelings bekend – subsidies aan bedrijven verstrekken om kleine, lucratieve gasvelden te laten ontginnen.

5300 miljard subsidie

Maar daar wil Jan Vos, parlementariër voor de PvdA én zelfverklaarde ‘rode ondernemer met groen hart,’ een stokje voor steken. Vos reageert vanuit Rwanda, waar hij op werkbezoek is met de Kamercommissie voor Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking. “Er wordt wereldwijd 5300 miljard dollar aan subsidies verstrekt aan olie- en gasbedrijven voor het aanboren van fossiele brandstoffen en daar wil Kamp nog wat Nederlands belastinggeld aan toevoegen. Slecht plan,” foetert hij.

Dikke onvoldoende

Vos beklemtoont dat ons land nu al een dikke onvoldoende scoort bij de uitstoot van het schadelijke Co2-gas. “We staan in Europa onderaan de hitlijst, samen met Luxemburg en Malta. Zeer bedenkelijk. Dat je gasvelden in de Noordzee wilt ontginnen is tot daaraan toe, maar subsidie kun je beter steken in groene, duurzame oplossingen als zon- en windenergie,” bromt Vos. “Rwanda geeft wat dat betreft het goede voorbeeld aan Nederland. Hier zijn de plastic boodschappentasjes al lang verboden. En ik ben zojuist op bezoek geweest bij een zonne-energiecentrale van 8,5 MegaWatt. Die produceert energie die onder de kostprijs ligt van kolenenergie. Ja, hier in Rwanda heb je natuurlijk wat meer zon, maar die kant moeten we ook op in Nederland.’’

Strijdbijl

Eenmaal terug in ons land, graaft hij in de politieke arena de strijdbijl op. Ook de VVD zou zijn minister, als puntje bij paaltje komt, eigenlijk openlijk moeten afvallen, vindt Vos: “Subsidies zorgen namelijk voor oneerlijke concurrentie op de energiemarkt en remmen de economische groei. Daar kunnen echte liberalen toch niet voor zijn?”

Kamps ‘his masters voice’, Pim van Strien, benadrukt dat zijn baas een bestaande subsidieregeling wil verlengen. Het is geen nieuw plan. “Bedrijven hebben de afgelopen jaren al geld gestoken in dure installaties, die uiteindelijk – volgens TNO – nog zo’n 165 miljard m3 gas uit de Noordzeebodem kunnen halen. Als we de subsidie stoppen, verplaatst men die installaties naar grotere gasvelden en komt er geen Noordzeegas meer boven water. Dat zou zonde zijn van al het geld dat wij er al in hebben gestoken,” aldus Van Strien. Die 165 miljard aan aardgas staat overigens gelijk aan 5 x de jaarlijkse gasbehoefte van ons land (huishoudens en bedrijven tezamen).

Niet onuitputtelijk

En dat is dus geen onuitputtelijke bron, zegt hij, maar het is wel nodig om fossiele brandstoffen te blijven ontginnen op weg naar een definitieve groene, duurzame oplossing voor onze energiebehoefte. “En gas importeren kost ook geld”, aldus Van Strien.

Dat laatste bevecht Kamerlid Jan Vos niet, maar hij vindt het niet oké ,,dat het kabinet bonussen uitdeelt voor het overhoop trekken van ecologische structuren in de Noordzee.” En zo hebben – na de Groningers, ook de vissen en krabben bij onze kust een politieke stem gekregen. Voor hen is er hoop. Vos: “Gelet op de standpunten in de Tweede Kamer is het mijns inziens zeer de vraag of Kamp voldoende steun krijgt voor zijn initiatief.”