Heimwee naar het ziekenfonds: betalen we nu meer voor minder zorg?

Een groot pakket aan vergoedingen, voor een relatief lage premie. Als we het ziekenfonds zo bekijken, waarom zijn we er dan van afgestapt? De meerderheid van de Nederlanders denkt er ook zo over. 60% wil terug naar het ziekenfonds. Is dat verlangen terecht?

60% van de Nederlanders wil het ziekenfonds terug. Dat was in 2008 al zo, 2 jaar na de invoering van het nieuwe systeem schreef de Telegraaf destijds. En dat percentage is onveranderd op 60% gebleven, bleek uit de peiling van Maurice de Hond eind november. In een poll van De Financiële Telegraaf geeft zelfs 84% aan dat zij verwachten dat hun zorgkosten ‘weer betaalbaar’ worden als het ziekenfonds weer wordt ingevoerd. Ondertussen maakt SP-Kamerlid Renske Leijten zich sterk voor een herinvoering van het Ziekenfonds.

Zijn we meer gaan betalen?

Veel mensen weten niet dat zij maar ongeveer een derde van de zorg zelf betalen. De helft wordt betaald door je werkgever en de rest door de overheid (CBS).

Maar de premie is wel flink gestegen. De gemiddelde premie voor de basisverzekering is vanaf 2006 (het begin van het nieuwe zorgstelsel) met bijna de helft gestegen. Van minder dan 950 euro in 2006, naar 1300 euro per maand in 2014.

Zorgverzekeraars hebben ondertussen 2,5 keer zoveel in kas als De Nederlandse Bank van hen eist. Lag hun vermogen nog op iets meer dan 4 miljard euro in 2007, in 2013 ligt dat bedrag op ruim 8 miljard euro. Zorgverzekeraars rechtvaardigen dat met het argument dat zij steeds meer risico’s dragen. Het Rijk hevelt steeds meer zorg over voor verpleging en verzorging naar de verzekeraars.

En met het argument dat de zorgkosten ieder jaar stijgen. Dat klopt ook. We gaan vaker naar de dokter en willen steeds meer volgens hoogleraar Gezondheidseconomie Wim Groot.

En aangezien onzeker is hoe die kostenstijging gaat verlopen, nemen verzekeraars liever het zekere voor het onzekere en verhogen jaarlijks de premie. Maar als we kijken naar de afgelopen jaren, dan zien we dat zorgverzekeraars wonderwel in staan bleken om hun financiële plaatje in te schatten. Sinds 2007 liggen de premiebedragen jaarlijks stelselmatig hoger dan de gemaakte zorgkosten. Ondertussen ligt hun vermogen dus 2,5 keer zo hoog als de minimale norm (bron: CBS).

Onderstaande figuur laat de verdeling precies zien:

De zorgkosten waren ongetwijfeld ook gestegen als we in Nederland door waren gegaan met het ziekenfonds. Bovendien betalen we nog altijd maar een derde van onze zorgverzekering zelf. Vraag is: had de overheid voor het ziekenfonds ook zo’n hoge financiële buffer en premiestijging aangehouden? De overheid kan ook een bovengrens stellen voor de buffers van zorgverzekeraars.

Krijgen we minder zorg vergoed?

Ja, we draaien nu voor meer zorgkosten zelf op. Fysiotherapie, hulpmiddelen als een rollator of krukken, en ook anticonceptie werden ruimer of volledig vergoed uit het ziekenfonds. Als we die zorg nu willen, dan betalen we daar zelf deels of volledig voor of we sluiten er een aanvullende verzekering voor af.

Was het ziekenfonds eerlijker?

Er was een groot kritiekpunt op het ziekenfonds voordat het aan zijn einde kwam: het systeem zou voor een tweedeling in de maatschappij zorgen. Niet iedereen viel onder het ziekenfonds. Mensen boven een bepaalde inkomensgrens kozen voor een particuliere zorgverzekering.

Er bestond de zorg dat mensen met een particuliere zorgverzekering voorrang op zorg zouden krijgen, ten koste van de mensen in het ziekenfonds. Ondertussen beklaagden de mensen met particuliere verzekering zich over de hoge opslagen.

De regering besloot daarom destijds voor één zorgverzekering voor alle Nederlanders. Dat was aan het begin de Zorgverzekeringswet in 2006, die nog altijd de blauwdruk van ons stelsel vormt.

Tegenwoordig zien we ook een scheiding. Mensen die bereid zijn een eindje te reizen en veelal gezond zijn – meestal de jonge, kiezen vaker voor een zogeheten budgetpolis. Uitgebreide pakketten met meer vergoedingen zijn duidelijk duurder. Voorzitter André Rouvoet van belangenvereniging Zorgverzekeraars Nederland wijst zorgverzekeraars op de tweedeling die ontstaat. Jonge mensen en hoger-opgeleiden kunnen vaak exact dezelfde polissen krijgen voor een lagere premie. Verzekeraars zouden moeten waken voor risicoselectie, stelt hij in De Volkskrant.

Wel hebben we nog altijd zorgtoeslag om mensen met lage inkomens tegemoet te komen.

Eigen risico

Ook toen we het ziekenfonds hadden, betaalden we eerst een deel van de kosten zelf. Nu heet dat het eigen risico, toen heette dat de no-claimkorting. Zowel de no-claim als het eigen risico geldt niet voor een bezoek aan de huisarts en kraamzorg.

De no-claimkorting lag in 2005 op 255 euro. Dat bedrag kreeg je terug aan het einde van het jaar als je geen zorgkosten had geclaimd. Het eigen risico is verhoogd. Voor 2015 wordt dat 375 euro en de zorgrekening komt direct bij jou thuis op de deurmat.

De zorgkosten stijgen en dat hadden ze ook gedaan onder het ziekenfonds. Zorgverzekeraars hebben veel geld in kas en hun argumenten worden met regelmaat in twijfel getrokken. Minder solidariteit? Ook ten tijde van het ziekenfonds was dat al een zorgenkind.

Besparen in jouw situatie is bijna altijd mogelijk

Het systeem en grote, gevestigde belangen veranderen we niet zomaar. Wel kun je eenvoudig iets doen aan jóuw situatie. En daar helpt Pricewise je graag bij. Ook al stijgen de zorgpremies jaarlijks, te besparen valt er altijd. Daarvoor hoeft je zorgverzekering niet in kwaliteit af te nemen. We helpen je graag met een zorgverzekering op maat met onze vergelijker.